مشخصات فردی و زندگینامه
نام:محسن
نام خانوادگی:رفیعی
تخصص ها:تفسیر ، علوم قرآنی ، رجال و تراجم

زندگی نامه

 

مشخصات فردی: 

نام و نام خانوادگی: محسن رفیعی، نام پدر: محمود، ش ش: 418، ت ت: 13/5/1347، محل تولد: شهرکرد، تحصیلات: دکترای تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث و تحصیلات حوزوی، شغل: عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان

 

زندگی‌نامه: 

وی در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمده و تلاوت قرآن را نزد پدر و برادران ـ که از قاریان برجسته بودند ـ فرا گرفت. در سال 1355، در دوران نوجوانی در کلاسهای آموزش قرآن و احکام که در حوزه علمیه تشکیل می‌شد شرکت می‌کرد. پیش از انقلاب اسلامی، منزل پدر ایشان محل رفت و آمد نیروهای انقلابی و محل تشکیل جلسات تفسیر قرآن و فعالیتهای انقلابی بود.

 وی در حالی که در سن نوجوانی به سر می برد، در سال 1357، در تظاهرات بر علیه رژیم ستمشاهی و پائین کشیدن مجسّمه طاغوت و تسخیر ساواک به همراه پدر و برادرانش شرکت فعال داشت. در اوایل انقلاب، معلّم ماتریالیستی داشت که تبلیغ کمونیست و نفی خدا را می کرد؛ به دلیل بحث و مخالفت با معلم یاد شده، از کلاس اخراج گردید که پس از پیگیری های پدر و شخصیت های مذهبی شهر، مجدداً به کلاس بازگشت.

پس از انقلاب شکوهمند اسلامی نیز در راهپیمایی‌ها و مراسم عبادی ـ سیاسی جمعه و جماعت شرکت فعال داشت و در پی فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین، به عضویت این نهاد مقّدس در آمد و در فعالیتهای فرهنگی و فرماندهی پایگاه و حراست از دست آوردهای انقلاب از طریق گشت های شبانه، فعالیت مستمرداشته است.

با آغاز جنگ تحمیلی، بارها به جبهه ها شتافت و در سال 1364 در عملیات والفجر 8 مورد اصابت تیر خودتَرَکان به کمر قرار گرفت و در بیمارستان شهدای تبریز بستری گردید. نیز در سال 1365 در عملیات کربلای 5 مورد اصابت ترکش به پا و کمر و دست گردید که باعث آسیب دیدن عصب دست راست وی شد و بیش از یک‌ماه در بیمارستان شهید فقیهی شیراز بستری گردید. و در سومین مرحله از مجروحیتش، در سال 1366 در عملیات والفجر 10 بر اثر انفجار مین، به قطع پای راست وی انجامید و در بیمارستان امام حسین(ع) کرمانشاه، و سپس امام رضا(ع)  مشهد بستری گردید و به توفیق جانبازی با 60 درصد از کارافتادگی نایل گردید.

همزمان با حضور در جبهه‌ها، به ادامه تحصیل پرداخت و دیپلم اقتصاد گرفت. از سال 1372 تا 1376 در مقطع کارشناسی در رشته «الهیات و معارف اسلامی» در دانشگاه اصفهان به ادامه تحصیل پرداخت. وی در سال 1374 ازدواج نمود و در سال 1379 به همراه همسرش به ادامه تحصیل در رشته «علوم قرآن و حدیث» در دانشکده اصول‌الدین قم مشغول شدند و در سال 1381 با رتبه عالی، از پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد دفاع کردند. در سال 1384 نیز به اتفاق همسرش، با رتبة بالا در مقطع دکتری پذیرفته شدند و در سال 1390 از رساله دکترای تخصّصی رشته علوم قرآن و حدیث دفاع کردند. موضوع رسالة ایشان «مرجعیت علمی اهل بیت(ع) نزد غیر شیعه» و موضوع رسالة همسرشان «روشهای تفسیری امام صادق(ع)» است.

وی سالهاست در کنار تحصیلات دانشگاهی، به تحصیل در دروس حوزوی نیز مشغول است و از محضر اساتیدی چون حضرت آیت الله مکارم شیرازی(حفظه الله)، حضرت علامه عسکری(ره)،حضرت علامه معرفت(ره)، حجت‌الاسلام والمسلمین جناب استاد محمدعلی مهدوی‌راد(حفظه الله)، حجت‌الاسلام والمسلمین جناب دکتر احمد عابدی(حفظه الله) و اساتید دیگر بهره برده است.

هم اکنون، علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه فرهنگیان و سایر دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، در راهنمایی و مشاوره پایان نامه های دانشجویان و طلّاب، همکاری دارد و دبیر کارگروه مطالعات راهبردی قرآن سازمان بسیج اساتید دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور، عضو فعال و مدیر گروه مطالعات قرآنی سازمان بسیج اساتید قم و عضو ستاد نخبگان شاهد و ایثارگر استان قم است.

 

رتبه‌های علمی: 

1ـ رتبة اول مسابقات تفسیر قرآن کریم در سطح استانی ـ سال 1375؛

2ـ نفر اول ورودی مقطع کارشناسی ارشد ـ 1379؛

3ـ رتبة اول ورودی و رتبه دوم فارغ‌التحصیل در مقطع دکترای تخصّصی ـ 1390؛

4ـ رتبة دوم همایش بزرگداشت حضرت فاطمة معصومه(س) ـ سال 1381؛

5ـ معلم نمونة مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان قم ـ سال 1383؛

6ـ مدّرس نمونة کشوری ـ سال 1385؛

7ـ رتبة اول همایش «عفاف، حجاب و تحکیم بنیان خانواده، چالش‌ها و راهکارها» ـ سال 1386؛

8 ـ استاد نمونة بسیجی ـ سال 1386؛

9ـ استاد ممتاز بسیجی ـ سال 1389؛

10 ـ رتبة سوم کنگرة ملی بزرگداشت مقام علمی حضرت زینب(س) ـ سال 1391؛

11ـ پژوهشگر برگزیده دانشگاه فرهنگیان ـ سال 1391؛

12ـ استاد نمونة بسیجی ـ سال 1391؛

13ـ استاد برتر دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی استان قم ـ سال 1391.

14- استاد برتر دانشگاه فرهنگیان – سال 1392

 

سوابق پژوهشی: 

به یاری خداوند متعال، وی به همراه همسرش سرکار خانم دکتر معصومه شریفی ـ که ایشان نیز دارای مدرک دکترای تخصّصی رشتة علوم قرآن و حدیث هستند ـ توفیق نگارش چندین جلد کتاب و ده‌ها مقالة چاپ نشده و چاپ شده در مجلات تخصّصی و معتبر قرآنی و حدیثی را دارند که بدین شرح می‌باشد:

أ) کتاب: 

1ـ عراق صدف شش گوهر؛

2ـ نگرشی به زیارت نامه حضرت فاطمه معصومه(س)؛

3ـ تجوید قرآن کریم (سطح یک) ـ به روایت حفص از عاصم ـ چاپ دوم؛

4ـ عفاف و حجاب در آئینه روایات معصومین(ع) (چهل موضوع) ـ چاپ دوم.

ب) مقاله:

1ـ مرجعیّت علمی اهل بیت رسول خدا(ص) با تأکید بر حجیّت سنت ایشان از دیدگاه منابع اهل سنّت؛

2ـ مبانی مرجعیّت علمی اهل بیت رسول خدا(ص) از دیدگاه اهل سنّت؛

3ـ بررسی نظریه ابن تیمیّه در انکار شاگردی ابن عباس نزد امام علی(ع)، و نقد آن با تکیه بر منابع اهل سنّت؛

 4ـ بررسی نظریة ابن تیمیّه دربارة مرجعیّت علمی امام علی(ع)، و نقد آن بر اساس منابع اهل سنّت (با تأکید بر حدیث «باب»)؛

5ـ بازخوانی کتاب «تفسیر مبهمات القرآن»؛

6ـ نگاهی به سیر تاریخی کتب مبهمات قرآن؛

7ـ مباحث پیرامونیِ دانش مبهمات قرآن؛

8 ـ همّت مضاعف، کار مضاعف؛ راهبردها و راهکارها؛

9ـ جهاد اقتصادی، بایدها ـ نبایدها؛

10ـ تولید ملی، حمایت از کار و سرمایة ایرانی؛ چرا و چگونه؟

11ـ تجلّی آیات نورانی قرآن کریم در خطبه‌های زینب کبری(س)؛

12ـ زینب کبری(س) الگوی بی‌بدیل بیداری اسلامی؛

13ـ کاوشی در جایگاه ویژه حضرت فاطمه معصومه(س) نزد اهل بیت عصمت و طهارت(ع)؛

14ـ سیری در شخصیت معنوی ـ ملکوتی و علمی ـ عملی حضرت فاطمه معصومه(س)؛

15ـ نگاهی گذرا به کتاب «الضعفاء من رجال الحدیث»؛

16ـ نگاهی گذرا به کتاب «مجمع الزوائد و منبع الفوائد»؛

17ـ علی(ع) از منظر دیگران؛

18ـ تحلیلی نو پیرامون ابعاد عملی امر به معروف و نهی از منکر؛

19ـ سیمای پیامبر اعظم(ص) در قرآن کریم؛

20ـ تفسیر تطبیقی سورة «حجرات» بر اساس تفاسیر مجمع البیان، البرهان، المیزان، جامع البیان، مفاتیح الغیب و الکشّاف؛

21ـ سیرة پیامبر اعظم(ص) در برخورد با سنّت‌های پیشین؛

22ـ معرفی و نقد کتاب درسیِ «آشنایی با قرآن»؛

23ـ معرفی و نقد کتاب درسیِ «آشنایی با منابع و متون اسلامی» (علم الحدیث)؛

24ـ نقد انگارة «تفسیر به رأی جایز و غیر جایز»؛

25ـ پژواک قرآن کریم و سیرة معصومین(ع) در دفاع مقّدس؛

26ـ رمز و راز تکرار در قرآن کریم و... .

 

مصاحبه ها و سخنرانی ها:

وی در مصاحبه‌های رادیو و تلویزیون و سخنرانی در مجامع علمی، فعالیت دارد. عناوین برخی از مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها عبارت است از:

1ـ اتحاد ملّی و انسجام اسلامی؛

2ـ نوآوری و شکوفایی؛ راهبردها و راهکارها؛

3ـ صهیونیست؛ گذشته، حال و آینده؛

4ـ وحی و نبوت، تنها راه سعادت؛

5ـ سیره و سنّت پیامبر اعظم(ص) در برخورد با سنّت‌های پیشین؛

6ـ مرجعیت علمی امام حسن مجتبی(ع) از دیدگاه اهل سنّت؛

7ـ انقلاب اسلامی؛ شعارها و شعورها؛

8 ـ گُلگشتی در گلستان یوسف پیامبر(ع) (بررسی تطبیقی ماجرای یوسف نبی در قرآن کریم و سفر تکوین تورات، و همچنین نقد فیلم آقای فرج الله سلحشور)؛

9ـ نوآوریِ خاکی و نوآوریِ افلاکی؛

10ـ توسعه قرآن کریم در حوزه و دانشگاه؛ راهبردها و راهکارها؛

11ـ غدیر خم، در آئینه اهل سنّت؛

12ـ أباالفضل العبّاس(ع)، نمونه بارز الگوپذیری و الگودهی؛

13ـ پژواک قرآن کریم و سنّت معصومین(ع) در دفاع مقدّس؛

14ـ مرجعیّت علمی اهل بیت(ع) نزد غیر شیعه؛

15ـ حضرت فاطمه معصومه، نگین انگشتری قم؛

16ـ نقش زنان در موفقیت رهبران دینی؛

17ـ نقش زنان در پیروزی انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و دوران بازسازی؛

18ـ شخصیت حقیقی و حقوقی جانباز؛

19ـ بسیج و بسیجی؛ بایدها و نبایدها؛

20ـ روش های فعال آموزش تجوید قرآن کریم؛

21ـ موعود گرایی و مهدویت در ادیان الهی؛

22ـ رابطة «سبک زندگ» با «تمدّن نوین اسلامی»؛

23ـ دو دهه نامگذاری توسّط رهبر فرزانة انقلاب؛ فرصت‌ها و چالش‌ها؛

24ـ ازدواج سنّتی، ازدواج مدرن (مبانی، ملاک‌ها و موانع)؛

25ـ مهارت‌های خواستگاری؛

26ـ آسیب‌شناسی روابط زوجین با خانوادة همسر خویش.